گیاه خارخاسک یا خار خسک در طب سنتی، خواص درمانی متفاوتی چون دفع سنگ کلیه و مثانه و رفع التهاب مجاری ادرار دارد. میوه این گیاه که در ایران نیز وجود دارد برای درمان دیابت مورد استفاده قرار میگیرد.
خارخاسک
گیاه خارخاسک از خانواده اسفندها است و قسمت مورد استفاده این گیاه میوه، دانه، برگ، ریشه و گاهی تمام قسمتهای گیاه است و اغلب، تمام میوه آن مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه دارویی به عنوان علف هرز در بیشتر مناطق دیده میشود. اگرچه گیاه خارخاسک در آمریکا و استرالیا گیاهی سمی محسوب میشود اما در طب سنتی چین و هند پیشینهای طولانی و مصارف درمانی بسیار دارد.
این گیاه با گلهای زردرنگ در مناطق صحرایی و با شرایط نامناسب هم رشد میکند. خارخاسک به عنوان گیاه یک ساله در آبوهوای سردتر پرورش مییابد. از ترکیبهای مفید و فعال موجود در گیاه خارخاسک میتوان به ساپونینها، لیگنینامیدها، فلاونوئیدها، آلکالوئیدها و گلیکوزیدها اشاره کرد.
مطالعات آزمایشگاهی روی حیوانات حاکی از آن است که مصرف این گیاه به افزایش ترشح هورمون تستوسترون و همچنین افزایش قدرت و حجم عضلات منجر میشود. همچنین مصرف این گیاه تولید سلولهای جنسی مردانه و زنانه را افزایش میدهد. همچنین گیاه خارخاسک در درمان بیماریهای قلبی – عروقی همچون فشارخون بالا، کمخونی، ضعف گردش خون و آنژین صدری موثر است.
گیاه خارخاسک باعث کاهش قند خون بیماران دیابتی میشود
نتیجه یک تحقیق نشان میدهد عصاره میوه گیاه خارخاسک باعث کاهش قند خون در موشهای دیابتی میشود. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات مقادیر متفاوت از عصاره میوه گیاه خارخاسک بر قند خون در موش صحرایی در مقایسه با داروی گلی بن کلامید در کوتاه مدت و بلندمدت انجام شد. در این تحقیق تعداد 60 موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به وزن 200 تا 250 گرم که در شرایط یکسان نگهداری میشدند، به وسیله استرپتوزوسین دیابتی شدند و در این تحقیق مورد آزمایش قرار گرفتند. به این موشها عصاره هیدرو الکلی گیاه خارخاسک در دوزهای 750 ،500 ،250 ،150 ،60 ،30 ،15و 1000 میلیگرم در بررسی حاد داده شد و در دوزهای 750 ،500 و 1000 در بررسی فاز مزمن، داروی گلی بن کلامید به مقدار 10 میلیگرم به روش داخل صفاقی تزریق شد و این دو با هم مقایسه شدند.
خارخاسک با کاهش تحریک عصبی، افزایش فعالیت عضله قلب و از بین بردن هورمونهای مازاد از جریان خون، برای برطرف کردن فشارخون مفید است