گیاهان دارویی
معرفی گیاهان داروییگیاهان دارویی
معرفی گیاهان داروییخواص دارویی سنبل الطیب
خواص سنبل الطیب
سنبل‌الطیب از گیاهان دارویی شناخته‌شده در طب باستان و مدرن است. خواص
ریشه این گیاه توسط بقراط، دیوسکوریدس، ابوعلی سینا و سایر حکمای بزرگ به
تفصیل بر‌شمـرده شـده اسـت. ریـشـه سنبل‌الطیب در طب سنتی ایران که به آن
"علف گربه" نیز اطلاق می‌شود، به عنوان آرام‌بخش اعصاب، خواب‌آور، ضد‌تشنج،
درمان‌کننده افسردگی و همچنین برای کمک به هضم بهتر غذا و تسکین دل‌پیچه
مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طب هندی (آیورودا) نیز از سنبل‌الطیب برای
بهبود نارسایی‌ها‌ی سیستم‌ها‌ی عصبی، گوارشی و تنفسی به عنوان محرک،
ضد‌اسپاسم، خواب‌آور و هضم‌کننده استفاده می‌شود.
انتخاب نام علف گربه برای این گیاه به این دلیل است که گربه‌ها را به خود
جذب و به نوعی آنها را مست می‌کند. این خاصیت به سبب وجود "آکتینیدین"
(Actinidine) در این گیاه است که به "فرومون‌ها‌ی" بدن گربه شباهت دارد.
برخی معتقدند ریشه لغت "والریان" که در نام علمی‌این گیاه به چشم می‌خورد،
از لغت لاتینی "Valere" (به معنی قدرتمند بودن) اخذ شده و حاکی از خواص
دارویی آن برای سلامتی و قدرت انسان است. برخی دیگر آن را منسوب به لغت
لاتینی "Valeria" می‌دانند که نام استانی در امپراطوری روم باستان بوده و
امروزه معادل سرزمین مجارستان است و گفته می‌شود این گیاه در آن منطقه به
وفور می‌روید.
تفاوت سنبل‌الطیب اروپایی و آسیایی
گیاه سنبل‌الطیب دارای گونه‌ها‌ی متفاوتی است و مهم‌ترین گونه‌ها‌ی دارویی
آن یکی "سنبل‌الطیب دارویی" (Valeriana officinalis) است که منشأ آن مناطق
معتدل اروپا و شمال آسیا است و در خاک‌های سبک مناطق مرطوب می‌روید، ریشه
آن خاکستری مایل به زرد است و سطح کشت آن امروزه در اروپا به بیش از 400
هکتار می‌رسد (محصول سالیانه معادل 1200 تن). دیگری "سنبل‌الطیب هندی"
(Valeriana wallichii) است که منشأ آن نواحی معتدل هیمالیا تا ارتفاعات
3000 متری است و در ارتفاعات کشور ما نیز یافت می‌شود. ریشه این‌گونه
سنبل‌الطیب قهوه‌ای مایل به سیاه است و در عطاری‌ها‌ی کشور نیز به وفور
یافت می‌شود.
با وجود اینکه ریشه هر دو گونه این گیاه عمدتاً برای بیماری‌های عصبی
تجویز می‌شود، "سنبل‌الطیب دارویی" حاوی "اسید والرنیک" است، در حالی که
"سنبل‌الطیب هندی" فاقد این ماده است. "والپوتریات‌ها" که ترکیبات
ناپایداری هستند، در ریشه هر دو گونه سنبل‌الطیب وجود دارند و طی فرآیند
آب‌کافت (هیدرولیز) بوی تند و نامطبوعی ایجاد می‌کنند که مشخصه گیاه
سنبل‌الطیب است .
در کشور ما در حال حاضر هر دو نوع سنبل‌الطیب به وفور یافت می‌شوند. نوع
هندی آن که از طریق واردات و یا جمع‌آوری از مراتع به بازار عرضه می‌شود و
نوع دارویی آن که اصطلاحاً "والریان" شناخته می‌شود، برای اولین بار در سال
1374 توسط زنده‌یاد استاد امیدبیگی در کشور کشت شد و هم‌اکنون در سطح
وسیعی توسط شرکت‌های تولید‌کننده گیاهان دارویی کشت می‌شود.
خواص دارویی گیاه رزماری
رزماری«رزماری» در درمان زخم های کهنه، پوست های چروک نما و پیر به صورت کمپرس و یا اسانس مؤثر است.از «رزماری» یا «اکلیل کوهی» طی سالیان طولانی در مراقبت از پوست و مو، پاکسازی و سم زدایی از پوست های چرب و مستعد به آکنه استفاده می شده است. این گیاه، به لحاظ داشتن اثرات فوق العاده در ایجاد جوانی، شهرت جهانی دارد. از این گیاه برای تأمین سلامت موها و جلوگیری از ریزش بیش از حد معمول آنها استفاده می شود. این گیاه در برگرداندن رنگ مو به موهای اکستری و حتی درمان طاسی مشهور است. برگ ها و سرشاخه گل دار، بهترین قسمت گیاه رزماری است. این گیاه در تقویت معده و برای مقابله با ضعف عمومی و خستگی مفرط نیز مفید است. ادامه مطلب ...
اسفناج و خواص دارویی آن
اسفناج و خواص دارویی آناسفناج گیاه بومی ایران است و از اوائل قرن اول میلادی کم کم به نقاط دیگر دنیا راه یافت . بطوریکه در تاریخ مسطور است اسفناج در قرن هفتم در چین و در قرن دوازدهم در اسپانیا کشت میشده است . کشت اسفناج در سال 1806 در آمریکا شروع شد .
مشخصات : اسفناج Spinach
نام علمی Spinacia oleracea
گیاه شناسی
اسفناج گیاه بومی ایران است و از اوائل قرن اول میلادی کم کم به نقاط دیگر دنیا راه یافت . بطوریکه در تاریخ مسطور است اسفناج در قرن هفتم در چین و در قرن دوازدهم در اسپانیا کشت میشده است . کشت اسفناج در سال 1806 در آمریکا شروع شد .
اسفناج گیاهی است یکساله دارای ساقه ای راست به ارتفاع نیم متر که برگهای آن پهن و نرم مثلثی شکل برنگ سبز می باشد . اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم است .
دو نوع اسفناج وجود دارد که بنام پائیزه و بهاره نامیده می شود . اسفناج بهاره در فصل بهار کاشته می شود و به اسفناج انگلیسی معروف است . نوع پائیزه آن که به خاک بسیار غنی احتیاج دارد در پائیز کاشته می شود . گلهای اسفناج برنگ سبز کمرنگ می باشد .
اسفناج چون دارای مواد غذایی فراوانی است کشت آن امروز در تمام نقاط دنیا معمول است .
ادامه مطلب ...
خواص دارویی مورد
خواص دارویی موردگیاه مورد به صورت درختچه‌ای است که ارتفاع آن تا 5/4 متر می‌رسد. این درختچه همیشه سبز بوده و دارای برگهای بیضی نوک‌تیز به طول حداکثر 4 سانتی‌متر و عرض تا 1 سانتی‌متر، بدون دندانه، چرمی و به رنگ سبز تیره می‌باشد که به طور متقابل بر روی ساقه قرار می‌گیرند و معطرند.گل‌ها سفیدرنگ و زیبا و دارای عطر خاصی هستند که آنها هم به طور متقابل و با دمگلی در محل اتصال برگ‌ها روی ساقه قرار دارند. پرچم‌های گل به تعداد زیاد و با پایه‌ای بلند به صورت دسته‌ای بزرگ بر روی جام گل خودنمایی می‌کنند و زیبایی خاصی به گل‌ها می‌بخشند.میوه هسته‌ای مورد، کروی یا تخم‌مرغی به اندازه نخود و به رنگ آبی مایل به سیاه یا سیاه است که طعم گس و رزینی دارد. پوست ساقه مورد که به صورت تکه‌هایی از آن جدا می‌شود، معطر است. بر روی ساقه برجستگی‌هایی به نام گال وجود دارد. با اینکه مورد همیشه سبز می‌باشد، به پرورش آن توجه بسیاری می‌شود. منطقه پراکنش آن نواحی مدیترانه، آسیا و ایران است.
منجیل، هرزویل، خرم‌آباد، گیلانغرب، نواحی بختیاری، کرمان، کازرون، مهارلو، اطراف شیراز، تبریز، سروستان، فسا، لار، بندرعباس، نقاطی از بلوچستان، خراسان و غیره از مناطق رویش این گیاه در ایران هستند. قسمت‌های مورد استفاده خوراکی و دارویی مورد میوه، گل، گال و برگ آن است.
تاریخچه
بر اساس کتاب گیاهان دارویی مرحوم دکتر زرگری، درختچه مورد از زمان باستان
برای ایرانیان آشنا بوده است. بعضی ملل، از جمله یونانیان، برای این گیاه احترام خاصی قائل بوده‌اند. یونانیان مورد را سمبل جوانی و زیبایی می‌دانستند و برای نوعروسان تاجی از آن درست می‌کردند که به علت پایداری برگ مورد، نشانه عشق ماندگار و ابدی زن و شوهر بوده است. همچنین از تاج مورد در موفقیت‌ها، افتخارات و یا فتوحات استفاده میشده است.
ادامه مطلب ...
خواص دارویی گیاه شنبلیله
خواص گیاه شنبلیله
شنبلیله موجب تسکین علائم دیابت مانند پرنوشی و پرادراری می‌شود همچنین شنبلیله ملین، اشتهاآور، خلط آور، ضدتب و محرک افزایش شیر است.
شنبلیله با نام علمی Trigonella foenum-graecum گیاهی است علفی، یک ساله و به ارتفاع تا 50 سانتی متر، برگهای این گیاه بیضی شکل با نوک مدور که حدود نصف بالای پهنک آن، دندانه دار است.
برگ‌ها مرکب از سه برگچه بوده که از یک نقطه، منشعب می‌شوند.
گل‌ها منفرد، به رنگ زرد روشن و گاهی بنفش مایل به سفید هستند.
میوه‌ی شنبلیله به صورت نیام خمیده، به طول تا 11 سانتی متر و حاوی تا 20 دانه است.
دانه‌ها به رنگ زرد نارنجی و گاهی قهوه‌ای رنگ است. این دانه‌ها به طول تا 6 میلی‌متر و عرض تا 3 میلی‌متر هستند.
قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، دانه‌های آن است که دارای بویی معطر و طعمی تلخ می‌باشند. این گیاه در نقاط مختلف ایران کشت می‌گردد.
برگ شنبلیله به عنوان سبزی در انواع غذاها و ادویه‌جات به مقدار زیاد در ایران، مورد مصرف است.
تاریخچه:
دانه‌ی گیاه شنبلیله اروپایی برای قرن‌ها به عنوان ادویه در آشپزی و در طب سنتی نیز تقریباً به همان قدمت، برای درمان کورک، دیابت، سلولیتیس و سل به کار می‌رفته است.
عصاره‌ی دانه‌ی شنبلیله به عنوان جایگزینی طعم شربت افرا استفاده می‌شود.
از شنبلیله به طور موضعی، به شکل خمیر و پماد (مرهم)، جهت درمان جوش‌ها، سوختگی، التهابات و اگزما استفاده می‌شود
دانه‌ی این گیاه از پروتئین بالایی برخوردار است. خود گیاه نیز به منظور علوفه ی دام کشت می‌شود.
بعد از استخراج تجاری (دیوسژنین که به عنوان ماده‌ی طبیعی در تولید استروئید تجاری به کار می‌رود)، تفاله‌ی دانه‌های غنی از نظر نیتروژن و پتاسیم را به عنوان کود شیمیایی مورد استفاده قرار می‌دهند. ادامه مطلب ...